آیا میدانید حیوانات چگونه در صحرا راه خود را پیدا میکنند؟ دانشمندان برای پاسخ دادن به این سؤال تصمیم گرفتند یکی از موفقترین موجودات در این زمینه، یعنی مورچۀ بیابان، را بررسی کنند.
محققان در دانشگاه فرایبورگ آلمان دو گونه مورچۀ بیابان را روی یک تردمیل چرخشی قرار دادند تا حرکات آنها از لانه به نمکزارها در بیابان و بالعکس را تکرار کنند.
یکی از محققان دراینباره گفت: «این آزمایش امکانات تقریباً نامحدودی را برای بررسی سازوکارها و اساس عصبی جهتگیری فضایی و ناوبری حیوانات در آزمایشگاه در اختیار ما قرار میدهد. ما میتوانیم مورچهها را در یک دنیای مجازی قرار دهیم و تغییرات خاصی در محیط ایجاد کنیم تا نحوۀ واکنش آنها را بررسی کنیم.»
این تردمیل شبیه چرخوفلک همستر است که به مورچه اجازه میدهد به راه رفتن معمولی خود ادامه دهد. طراحی این تردمیل به مورچه اجازه میدهد دائماً مسیر خود را تغییر دهد. حسگرهای نوری این دستگاه سرعت و جهت حرکت مورچه را ضبط میکنند.
دانشمندان پیش از قرار دادن مورچهها روی تردمیل، اجازه دادند این نمونههای آزمایشگاهی هم در محیط آزمایشگاه و هم در بیابان مقداری از لانۀ خود فاصله بگیرند. نتایج این تحقیق نشان داد مورچه با استفاده از اطلاعاتی که در هنگام خروج از لانه برای یافتن غذا در مغز خود ذخیره کرده است، مستقیمترین راه را برای بازگشت به لانه انتخاب میکند.
وقتی مورچه به نزدیکی لانۀ خود میرسد برای یافتن لانۀ خود، حرکاتش از حالت مستقیم به دَوَرانی تغییر و با نزدیک شدن به لانهاش سرعت حرکت خود را کم میکند.
نتایج آزمایشها و مشاهدات میدانی بر تحقیقات پیشین صحه گذاشت. طبق این تحقیقات، مورچهها، بهویژه مورچههای بیابان، از یک سامانۀ ناوبری داخلی پیچیده برخوردارند. نتایج این تحقیقات نشان داد مورچههای بیابان هنگام خروج از لانه گامهای خود را میشمارند و از موقعیت خورشید و ساعت داخلی بدنشان برای پیگیری تغییر جهتگیریها استفاده میکنند.
نتایج این تحقیق در مجلۀ «زیستشناسی تجربی» منتشر شد.
استفاده از این مطلب با ذکر منبع «پرس تی وی فارسی» بلامانع است.