وزیر امور خارجۀ ایران میگوید عربستان سعودی با ترویج ایرانهراسی برای دستیابی به اهدافش در منطقه تنش میآفریند.
محمد جواد ظریف شامگاه دوشنبه در یک گفتوگوی تلویزیونی گفت: «برخی کشورها در منطقه و در رأس آنها صهیونیستها در سالهای گذشته سعی کردند همۀ مشکلات منطقه و رفتارهای نامناسب خودشان را در قالب پروژه خطرناک ایرانهراسی توجیه کنند و هم اکنون دچار اضطراب و نگرانی شدهاند... نگرانی سعودی ها را نابجا و در این قالب میدانیم.»
وزیر امور خارجۀ ایران با اشاره به اینکه عربستان از آذر ماه 1392 و در پی نخستین توافق در ژنوِ سوئیس میان ایران و قدرتهای جهانی، احساس خطر کرد، افزود: «عربستان با اقدامات متعدد تروریستی از جمله در بیروت و پیشاور علیه سفارت و کنسولگری ما سیاست تنش آفرین را در پی گرفت.»
وزیر امور خارجۀ ایران اعدام شیخ نمر، رهبر شیعیان عربستان و واکنش سعودیها پس از آن به وضعیت پیش آمده در تهران و مشهد را در «چارچوب تشدید تنش» ارزیابی کرد و افزود: «آنها نگران اجرایی شدن برجام هستند و همچون صهیونیستها از اجرایی شدن آن ابراز نگرانی کردند.»
وزارت کشور عربستان در تاریخ 12 دی با انتشار بیانیهای از اعدام 47 نفر از جمله شیخ نمر باقر النمر، رهبر شیعیان این کشور خبر داد. اعدام شیخ نمر با واکنشهای شدید مردم و سیاستمداران ایران و چندین کشور دیگر روبرو شد، اما پادشاهی آل سعود ضمن رد تمامی انتقادها، منتقدان را متهم به دخالت در امور داخلی عربستان کرد.
مردم ایران در اعتراض به اعدام این روحانی برجستۀ شیعه در مقابل سفارت عربستان سعودی در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد تجمع اعتراضی برپا کردند، اما عدهای «خودسر» اقدام به پرتاب سنگ و کوکتل مولوتف به سمت این ساختمانها کردند.
اگر چه مقامات ایران این اقدام خودسرانه را محکوم و با عاملان آن برخورد کردند، اما عربستان سعودی روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کرد.
اقدام مشترک علیه تفکر افراطی سعودی
وزیر امور خارجۀ ایران گفت: «در دهههای گذشته شاهد ترویج تفکر افراطی سعودیها در منطقه و دنیا بودیم و هستیم و باید با این خطر برخورد مشترک صورت بگیرد.»
ظریف با اشاره به اینکه دامن زدن عربستان به «خطر افراطیگری تنها مردم عراق، سوریه و یمن را نمیسوزاند»، افزود این خطر دامن خود عربستان را خواهد گرفت.
وی افزود: «هر چه در آستین داشتند رو کردند از کاهش بهای نفت گرفته تا دیگر اقدامات علیه جمهوری اسلامی ایران به اجرا گذاشتند اما بیش از آنکه این اقدامات به ما آسیب برسانند به خودشان لطمه زدند.»
ظریف گفت: «سعودیها نمیتوانند با دروغپردازی در مقابل ایران کارشان را پیش ببرند...امیدواریم در عربستان عقل حاکم شود و سیاستهای تفرقهافکنانه را کنار بگذارند و با توجه به دشمن مشترک برای پیشبرد امت اسلامی تلاش کنند.»
بحران سوریه راهحل نظامی ندارد
ظریف دربارۀ بحران پنجسالۀ کشور سوریه، گفت: «برخیها در منطقه دوست داشتند و دارند که بیش از این خارجیها را در سوریه وارد و جنگ دیگری را تشدید کنند و معتقدند با وارد کردن آنها با راهحل نظامی بحران سوریه به پایان میرسد در حالی که بحران سوریه راه حل نظامی ندارد.»
وی افزود: «عدهای دنبال راه حل سیاسی (در سوریه) نیستند و میخواهند با ورود خارجیها مانع تشکیل دولت وحدت ملی شوند.»
وزیر امور خارجۀ ایران گفت: «تا سال گذشته گفته میشد مذاکرات سیاسی با حضور رئیس جمهور سوریه غیر ممکن است اما الآن شرایط عوض شده و به خاطر مقاومت مردم سوریه جز دو سه کشور منطقه این حرف را تکرار نمیکنند.»
ظریف با اشاره به پیشنهاد های جمهوری اسلامی ایران برای حل و فصل سیاسی بحران سوریه، افزود: «با کنار هم قرار دادن مقاومت در سوریه و دیپلماسی فعال توانستیم کارها را تاکنون پیش ببریم.»
تحریمهای هواپیمایی از ابتدای انقلاب وجود داشت
وی دربارۀ رفع تحریمهای هواپیمایی علیه ایران گفت: «این تحریمها ربطی به برجام نداشت و از ابتدای انقلاب بود ولی تلاش کردیم در این خصوص تحریمها برداشته شود و همه شرکتهای امریکایی و اروپایی میتوانند به ایران هواپیما بفروشند.»
وزیر امور خارجۀ ایران دربارۀ تحریمهای جدید امریکا به بهانۀ گسترش برنامۀ موشکی ایران گفت: «امریکاییها همواره از سر ناچاری و مقاومت مردم ایران ناگزیر به برخی واکنشها شده اند به هر حال بسیاری از داراییهای مردم ایران برگردانده شده، مباحث هسته ای حل شده و این طبیعی است که برخی نیروهای فشار داخلی در این کشور به دست و پا بیفتند.»
ظریف افزود: «در بحث موشکی نیز ادعاهای آنها خلاف قانون است و هر چند در گذشته در قطعنامۀ 1129 فعالیتهای مربوط به هرگونه موشک ممنوع بود اما در قطعنامۀ 2231 این محدودیت فقط شامل موشکهای با قابلیت حمل کلاهک هستهای میشود و این در حالی است که ما اساساً نیازی به اینگونه موشکها نداریم.»
فعالیت موشکی ایران با هدف بازدارندگی ادامه مییابد
وی گفت: «ادعای امریکا (دربارۀ برنامه موشکی ایران) هیچ مبنای بینالمللی ندارد و ما طبق دستور رئیس جمهور فعالیتهای موشکی خودمان را بیش از پیش با هدف بازدارندگی ادامه میدهیم.»
وزیر امور خارجه در ادامه در مورد بحث سوئیفت دلار گفت: «سوئیفت و معامله دلاری انجام میشود فقط نباید از مبدأ امریکا باشد ولی امکان تبادلهای دلاری از سایر مناطق دنیا و از طرق مختلف امکان پذیر است.»
ظریف همچنین در مورد عدم فعالیت شرکتهای امریکایی در ایران گفت: «اصلاً قرار نبود که با آنها تبادل داشته باشیم و آنها در این خصوص با قوانین داخلی خود مشکل دارند ولی شعبات خارجی آنها میتوانند از فضای موجود استفاده کنند و در قالب فنآوریهای پیشرفته در ایران حضور یابند.»
وی درباره عدم ارتباط بانکهای امریکا با ایران نیز گفت: «این هم مربوط به مسائل داخلی آنهاست و فقط شعب بانکهای خارجی فعال در امریکا نمیتوانند با ما ارتباط داشته باشند.»
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا شامگاه شنبه (26 دی) در یک نشست خبری مشترک لغو تحریمهای بینالمللی علیه ایران را اعلام کردند. این نشست خبری پس از آن برگزار شد که مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی تائید کرد ایران به تعهدات خود بر اساس برجام عمل کرده است.